Dec 15, 2008

ئىلمى ساھەدىكى بىر سەتچىلىك



گىرمانىيەدە چىقىدىغان داڭلىق ئىلمى جورنالنىڭ "Max-Planck Forschung” مۇقاۋىسىغا بىسىلغان خەنزۇچە شېئردىن جورنال چىقارغۇچىلار ئەپۇ سورىدى. جورنالنىڭ مەزكۇر سانى" جۇڭگۇغا نەزەر" دىگەننى ئاساسى تېما قىلغان بولوپ، دەل شۇ مەقسەتنى تىخىمۇ روشەن ئىپادىلەش ئۈچۈن، جورنال مۇقاۋىسىغا خاتا ھالدا مەلۇم بىرىنىڭ ئاۋمىندىكى پاھىشىخاننىڭ كۆزنىكىگە چىقىرىلغان ئىلان تاختىسىدىكى شېئرنى چىقىرىپ سالغان. ئېيتىشلارغا قارىغاندا بۇ شېئرنى چىقىرىشتىن بۇرۇن، تەھرىريات بۆلۈمىدىكىلەر بىر جۇڭگۇشۇناستىن شېئرنىڭ مەنىسى توغرىسىدا مەسلىھەت سورىغانمىش، ئۇ ئاداش كۆرۈپلا "ۋاي بولىدىغان شېئىركەن" دىگەن چىغىۋا، بۇ ئىشتىن كىيىن خىزمىتىدىن قالدۇرلۇپتۇ. شېئىر مەزمۇنىنى تۆۋەندە كۆرۈڭ.

ulinish

مەن بۇ ئىشنى ئالدىنقى ھەپتە شتۇتگارتتىكى ماكس-پلاڭك ئىنىستىتۇتىدا دوكتۇرلۇقتا ئوقۇيدىغان ساۋاقدىشىمنى يوقلاپ بارغىنىمدا خەۋەر تاپقان ئىدىم. ئۇ ئادىشىم ۋاقتىدا بىرنى ئىلىۋاپتىكەن، كىيىن يىغىۋاپتۇ. ئۇمۇ مەنىسىنى بىلمەپتىكەن، مەن تەرجىمە قىلىپ بەرگەندىن كىيىن، ئىككىيلەن يىرىم كۈن كۈلدۇق...


Dec 8, 2008

Lonely Bayram

Don´t remember when exactly the last Bayram I have celebrated with my family. Time is amazing, it behaves differently if you look back or look forward. I think its something that Allah made for luring the stupid human. I feel tired, tired to think why I am created for. I realized how beautiful the life is when I watched the movie " The color of paradise". Yet again I feel boring, meaningless... Still remember, a friend of mine, telling me that I should not think the life is meaningless. He said the reason for this is that thinking life is meaningless is meaningless itself, so why we should think it in that way?! I agree on this point, but I can not put myself away from thinking more in detail. I feel like world around me is getting more and more imaginary, less and less the things which make me feel excited or thrilled. I traveled a lot, but always feel someone is missing beside me.


Don´t know whether my expectations are getting too high or somethings are getting wrong in my brain. May be I need a long vacation, find some peaceful place and relax myself. Or embracing someone I love, putting my head to her knees and deep breathe would be sufficient. Only thing I can tell is there is something lacking in my soul. Is it love of my family/friends that I am missing, or is it something that I have lost for a long while?...

Dec 7, 2008

bu blogdiki yazmilarning uyghur kona yiziqidikini kormekchi bolsingiz towendiki adrisqa merhemet qiling

yazmilarning uyghur kona yiziqtiki pdf höjjetliri

تېمىسىز


مۇۋاپىق تېما تاپالمىدىم...

بىلمىدىم، ھەدىستە بولسا كىرەك، "ئۆزىنى قۇتقۇزمىغان قەۋىمنى ئاللاھ مۇ قۇتقۇزمايدۇ" دەپ.ئىچكى ئامىل ھەممىدىن مۇھىم، مەسىلىنىڭ ئەڭ تۈگىنى يەنىلا ئۆزىمىزدە.شۇنداق كۆپ مساللار بار بۇنىڭ ئۈچۇن:

ئەينى ۋاقتتىكى سايۇزدا (سوۋىت ئتتېپاقى) جۇمھۇريەتلەر ئارىسىدا كۆپىنچىسىدە يىزىق ئۆزگەرتىش بولىنغان. مەسىلەن ئوتتۇرا ئاسىيادىكى قازاقىستان ئۆزبەكىستانلاردا بىزگە ئوخشاش دەسلىبىدە چاغاتاي ، ئاندىن لاتىن يىزىقى ئىشلىتىلگەن. كىيىن بىر بۇيرۇق بىلەنلا سرىلىك (روس يىزىقى) يىزىقىغا ئۆزگەرگەن. ھازىر يەنە لاتىنغا قايتىشنىڭ غەۋغىسى. بۇ دىشۋارچىلىقلار بىزگىمۇ ئاز زىيان سالمىدى. ئەشۇ جۇمھۇريەتلەرنىڭ ئارىسىدا لېتۋانىيەمۇ بار. سوۋىتنىنڭ بۇ بالتىق دىڭزى بويىدىكى جۇمھۇريىتى ئۆزىگە خوشنا بولغان لاتۋىيە، ۋە لاتۋىيەنىڭ ئۈستىدىكى ئىستونىيەلەر بىلەن جۇغراپىيەلىك ۋە تارىخ جەھەتتىن شۇنچىلىك ئوخشاشلىققا ئىگە. يەر كۆلەم، ئاھالە سانى ئوخشاش دىگۈدەك، لىتۋانيىدە ھازىر تەخمىنەن 3 مىليون نوپۇس بار. بولوپمۇ لىتۋانيىلىكلەر لاتۋىيەلىكلەر بىلەن قان-قىرىنداش خەلق، خۇددى ئۇيغۇرلار بىلەن ئۆزبىكلەردەكلا. يېزىق ئۆزگەرتىش بورىنى لىتۋانيىلىكلەرگە كەلگەندە، ئۇلار پەقەتلا ئۆزگەرتمىگەن، ئۆزىنىڭكىدە چىڭ تۇرغان. لىكىن لاتۋىيلىكلەر، ئىستونىيىلىكلەر ماۋۇ ئوتتۇرا ئاسىيادىكى قىرىنداشلىرىمىزغا ئوخشاش بىراقلا ئۆزگەرتكەن. ئەمدى مۇستەقىل بولوپ يەنە ئەسلىدىكىگە قايتىشنىڭ قالايمىقانچىلىقى. سەۋەپ نىمە:
لىتۋانىيەلىك ساۋاقدىشىمنىڭ كومپيۇتىرىغا يېزىۋالغان مۇنۇ جۈملىسى بەلكىم جاۋاپتۇر---(تەرجىمىسى) " لىتىۋان بولغىنىڭدىن پەخىرلەن!"

بىزىنىڭ بوۋىلىرىمىز مەڭگۈ تاشلارغا خەت پۈتىۋاتقان ۋاقىتلاردا بۇ لىتۋانلار تىخى ئورماندا ياۋايى تۇرمۇش كەچۈرۋاتقان. بىزدە پەخىرلىنىش بىر خىل خاتا تۈس ئالغان ياكى ھەققى پەخرلىنىش ئەمەس. باشقىنى چەتكە قاقمىغان مەدەنىيەت مەۋجۇت بولوپ تۇرالمايدۇ.باشقىنى چەتكە قىقىش كېرەك، ھەم يىڭلىق يارىتىپ داۋاملىق تەرەققى قىلىش كېرەك. ياپونلار قارىماققا غەرىب دىسە دۈم چۈشىدۇ، ئتاليەنىڭ كوچىلىرىغا قارايدىغان بولسىڭىز قەدەمدە بىرتوپ ياپونلۇق، لىكىن ئۇلار شۇنىڭلىق بىلەن ئۆزلىرىنى يوقىتىپ قويمايدىكەن، قارىسىڭىز يەنىلا ياپونچە تەپەككۇر، ياپونچە ھايات.
ئابدۇقادىر جالالىدىن ئەپەندى سۆزى بويىچە ئىيتقاندا بۇلار ئاتنىڭ قىزىسىنى يەيدۇ ، لىكىن ئات بولوپ كەتمەيدۇ.بۇلار ياراتقان يىقىنقى مەدەنيەت " بەش مىڭ يىللىق " مەدەنيىتى بار قەۋىملەرنىمۇ تېرە پېرەڭ قىلىۋاتىدۇ، مىسالغا ئۇلار چىقىرۋاتقان كارتون بىلەن ئىلىكترونلۇق ئويۇنچۇقلارلا يىتپ ئاشىدۇ.دىمەكچى، ھازىر خىرسقا ئۇچراۋاتقان بىزلا ئەمەس، شۇ خوشنىمىزمۇ ئۇچراۋاتىدۇ. قانداق قىلىش كىرەك؟ ئەنئەنىۋى مەدەنيىتىمىزگە تايىنىپ يىڭلىق يارىتىش كېرەك. گپىم بەك قىيىپ كەتتى، خۇلاسەم شۇ، ئۆزىڭزگە چىڭ بولمىسىڭىز بەرىبىر بىكار، ئاخر يەم بولىسىز...

ئاپام باشلانغۇچتا مۇئەللىم ۋاقتىدابىر قىتىم يۇقىردىن يېزىلىق ھۆكۈمەتكە ئوقۇتقۇچىلار ئۈچۈن پۇل كەلگەن ئىكەن. يېزىلىق ھۆكۈمەتنىڭ مائارىپقا مەسئول مۇئاۋىن باشلىقى(ئۇيغۇر) ئاغرىق سەۋەبلىك دەم ئلىۋاتقان بىر نەچچە مۇئەللىمگە بۇ پۇلدىن بەرمەپتۇ، ئەلۋەتتە پەتېۋالىرى بار. بۇنى ئۇققان يېڭى كەلگەن باشلىق (خەنزۇ) ھەيران بولوپتۇمىش، ھەم ئۇ ئاداشنى ئانچە-مۇنچە تەنقىدلەپ پۇلنى ھەممە مۇئەللىمگە بەرگۈزۈپتۇ.بۇنىڭغا ئوخشاش بىرىنچى باشلىقلار قانچە بۇنى بىلمەيمەن، لىكىن ئاۋۇنىڭغا ئوخشاش مەلئۇنلاردىن كۈرمىڭى بار...

باشلانغۇچتا ئوقۇيدىغان سىڭلىم كىرىپتۇ بىر كۈن، يىڭى كەلگەن مۇئەللىمىمىز سىنىپتا تاماك چەكتى دەپ. ئاپام-دادام خۇددى باشقا ئاتا-ئانىلارغا ئوخشاخ ئاچچىقلاندى يۇ بۆلەك بىر ئىش قىلمىدى. ئويلايلى، ئەگەر ھەممە ئاتا-ئانا ما مۇئەللىم ماندا ئىش قىلىپتۇ، بىزگە بۇنداق مۇئەللىم كېرەك ئەمەس دەپ مەكتەپكە بىسىم ئىشلەتسە بىرەر نەتىجىسى بولماسمۇ؟!

دادام كەنت باشلىقى مەزگىلىدە يولداشلاردىن كىلىپ تۇراتتى، قولىدا يېزا باشلىقىنىڭ قەغىزى، يەر بىرىلسۇن دەپ. ۋاھالەنكى، شۇ يىزىدا ئاتام زاماندىن ياشاپ كېلىۋاتقان كىشىلىرىمىزنىڭ بويى ھارۋا چاقىدىن ئاشقان پەرزەنتلىرىگە يەر يوق. دادام مەنسىپىدىن ، قايسى ھاراق سورۇنلىرىدا تېكلىگەن يۈزىنىڭ چۈشۈپ كەتمەسلىگى ئۈچۈن نەلەردىندۇر بىر يەرنى تېپىپ بەردى شۇ ئاداشقا.

ئوتتۇرا مەكتەپنى پۈتتۈرۈشكە يىقىن مەكتۋىمدىكى مۇئەللىملەر ھەر كۈنى كەچتە مەكتەپ ئالدىدىكى دۇكانغا كىرىپ تويىغىچە ئىچىدىغان بىر ئەندىزە چىقىرۋالغان ئىدى. نىمىگە ئىچىدۇ دەيتتىم. ئۆزۈم زابوينىڭ ئوغلى، دادام مەرتلىكىدىن كىملا بولسا ئۆيگە باشلاپ ئۆيدىلا ئىچىدىغان، ھاراقنى دۇكاندىن مەن ئەكىلەتتىم. 16 يىل شۇنداق ئۆتتى. مەن كۆرمىگەن ھاراقكەش قالمىدى. ھەممىنى كۆزىتەتتىم، پاراڭلىرىنى ئاڭلايتتىم، جىدەللرىنى كۆرەتتىم، قىسىقىسى ئىچىش باشلىنىشتىن ئاخىرىغچە ھەممىگە شاھىد بولاتتىم. ئاخىرىدا خۇلاسەم شۇ بولدىكى، ھاراق بىر تۈپتۈز، جىگەرلىك ئادەمنى ئاخر ئالدى بىلەن كەينىنىڭ پەرىقى يوق بىر مەلئۇنغا ئايلاندۇرىدۇ، زەھەرلىك چېكىملىكتىن پەرىقى يوق. نىمە ئۈچۈن ئىچىدۇ؟ " دەرت ئۈچۈن"، ئۇلارنىڭ شۇنچىلىك دەرتلىرى باركى، شۇ ھاراقنى ئىچىۋالمىسا دەرتلىرى ئىچىنى كۆيدۈرۈپ كېچىچە ئۇخلاتمايدۇ.ھاراق كەلتۈرگەن بىردەملىك ئەركىنلىك ئۇلارنىڭ پىسخىك باھانىسى.خوش سىز بىر دەم ئەركىن بولدىڭىز، ئاقىۋەت شۇ ئەركىنلىك ئۈچۈن قاينىغان قىنىڭىز سوۋۇدى، غورۇرىڭىز يۇمشىدى، بىر دەرىجە ئۈستىگە يۈزى قىلىن تارتىنچاق بولدىڭىز. ھەتتا بىر رومكا ئىشمىسىڭىز ئۇسسۇلمۇ ئوينىيالمايدىغان بولدىڭىز. تەكرار-تەكرار، تەكرار-تەكرار، نەچچە ئون يىل.ئەمدى سىزدەك روھىيىتى ئاجىز ئادەم يوق، شۇنچىلىك ئاجىز ئادەمكەنسىزكى قىلچىلىكمۇ ئىرادىڭىز يوق، كېچىككىنە مەغلۇبىيەت سىزنى پۈتۈنلەيلا تۈگەشتۈرىدۇ.

نىمىسلارمۇ ئىچىپ قويىدىكەن خىلى، لىكىن بىزدەك ئېچكەننى كۆرمىدىم.ھاراقكەشلىك بىزدەك ئىغىر مىللەت بولمىسا كىرەك، كۈلكىلىك يىرى بىز تېخى "مۇسۇلمان".ئالي مەكتەپ ئوقۇغۇچىلىرىنىڭ ئىچىشى تىخى... نىمىشقا بىر ئىلمىرەك بولمايدۇ دەيمەن، لايىقىدا ئىچىش دىگەن ئۇقۇم يوق بىزدە، يوتقانغا قاراپ پۇت سۇنۇش تىخىمۇ يوق. تخى ھە دەپ خەقنى سۆكىدۇ، با سەۋەپنى خەقتىن كۆرىدۇ.شۇ باشلىقلارمۇ يەنە ئۆزىمىزنىڭ قىرىنداشلىرىغۇ، ما سىياسەت بىزگە ماس كەلمەيدۇ دىگەن بىر ئىغىز گەپ چىقمايدۇ زىنھار.سىناپمۇ باقمايدۇ ھەتتا، خۇددى شۇ گەپنى دىگۈدەك بولسا بىرى كىلىپ بىشىنى ئالىدىغاندەك.دادامغا مىڭ رەھمەت دەيمەن بەزىدە، شۇ دادامنى ئەينەك قىلىپ مۇشۇ كۈنگە كەلدىم. لىكىن مەن ۋە ئىنىمنگە ئوخشاش شۇنداق مۇھىتتا ئۆسۈپ يېتىلگەندە توغرا تەرەپكە ماڭىدىغان قانچىلىك پەرزەنت بار؟

" كۆر ئىتقا بولسا باش ئارىسلان
ھەممە ئىتلار بولۇر ئارىسلانسىمان"

ئەلۋەتتە ، ھەممە ئادەمگە ئوخشاش ئۆلچەم قويۇش ھەم ئوخشاش نەرسە تەلەپ قىلىش توغرا ئەمەس. ھىچ بولمىغاندا ئون ئادەم ئىچىدىن بىرى جىگەرلىك چىقسىمۇ شۇنىڭ ئۆزى كۆپ ئۆزگىرىشلەرنى روياپقا چىقىرىدۇ. لىكىن بىزدە ھازىر مىڭنىڭ ئىچىدە بارمۇ بىرى؟ دىمەكچى شۇ مۇدرىلارنىڭ، شۇ باشلىقلارنىڭ ئىچىدە....

يەنە شۇ ئابىيامقى خۇلاسە، ئۆزىمىزگە چىڭ بولايلى، سەۋەپ خەقتە ئەمەس ئۆزىمىزدە! يوق ئىشقا خودۇكسۈرەپ مۇمكىن بولىدىغان ئىشنىمۇ يوق قىلىسىز، ھوقۇقنى بەرسە ئوڭشاپ تۇتالماي، زىيادە سەزگۈر بولوپ كىتىدىغان ئۆزىمىزنىڭ ئادەملىرىغۇ، ھەممىمىزدە بارغۇ بۇ كېسەل...تۇزىتىش كېرەك، قاينىسا ھاراق ئىچىدىغان ئادەمنىڭ روھىيىتىدە ئۇستىخان بارلىقىغا ئۆلسەم ئىشەنمەيمەن!!!

tewsiye: yumshaq détallar II

II penni détallar:

sanliq melumat bir terep qilish(1)

gnuplot

kommanda koznikide ishlitilidighan sanliq melumat we funkésye sheklini sizish détali, heqsiz(shifiri ocuq détal), krospletform(herqandaq sistimida ishletkili bolidu). birilgen funkésye yaki sanliq melumatni 2 ölcemlik ,3 ölcemlik halette sizalaydu, sizlghan sürettni asasen herqandaq bir resim höjjiti sheklide saqliyalaydu.qachilmastin ishletkili bolidighan nusxisi bar.

qtiplot

penni sanliq melumatlarni analiz qilish, sizish qurali. heqsiz(shifiri ocuq détal), krospletform.kopinche iqtidarliqi Origin gha oxshiship kitidu, Origin ilishqa pulingiz yetmise bu détal eng yaxshi tallash.


labplot

penni sanliq melumatlarni analiz qilish, sizish qurali. heqsiz(shifiri ocuq détal), linux nusxisila bar. iqtidari asasen Origin bilen oxshash, shundaqla origin da ishlengen détallarni icip bir terep qilalaydu.

fityk

penni sanliq melumatlarni analiz qilish, sizish qurali. shifiri ochuq heqsiz détal, krospletform. coqqiliq egir siziqlarni maslashturush( ?, ingilizche:curve fitting) coqqa ornini tépish qatarliq analizlargha bekla mas kilidu. her xil spéktroskoplar (mesilen réntigin nuri fotoéléktron , raman, infraqizilnuri spéktroskopy qatarliqlar) gha ishlitishte nahaytimu mas kilidu.kunupka iqtidarlimu nahayti yaxshi ishlengen bek qolayliq détal.

scilab

iqtidar jehette Matlab ke bekirek oxshaydighan détal, perqi shu, bu détal heqsiz. krospletform. adettiki köpeytish emelliridin komplis san hisablashlirighiche bolaghan keng dairlik matématékiliq mesillerni bir terep qilalaydu. signal bir terep qilish, statéstikiliq analiz, süret bir terep qilish, aqarjisim dinamikisini teqlid qilish qatarliqlargha köpirek ishlitilidu.bir terep qilinghan höjjetlerni matlab bilen öz ara aylandurup ishletkili bolidu.

Statistical Lab
statéstika mesillirini bire terep qilish we sizish détali.windows nusxisila bar. heqsiz.

(2) diffrinsial tengliklirini yishish shundaqla cheklik élminit usuli boyiche teqlid qilish quralliri

ANSYS

bu xildiki inzhinirliq détalliri ichide eng qolayliq likin bek qimmet détal, krospletform.


freefem

c++ da yizilghan détal, krospletform, heqsiz. uginish bir qeder asan, yeni köp misalliri hem yaxshi yizilghan oqushluqi bar.bolopmu fizikidiki qismi diffirinsial tenglimiliri (?, partial differential equations) arqiliq ipadilengen haletlerni analiz we teqlid qilishqa bek mas kilidu.
bu xildiki shifiri ochuq her xil iqtidardiki inzhinirliq détallirining tézimlikini bu yerdin körüng.

bashqilar(3)


gwyddion

shekil chüshürüp ölchigüchi mikroskop (qisqartilma atilishi=SPM,?, scanning probe microscopy) ta ölchengen melumatni yaki süretni sizish, analiz qilish qorali. shifiri ochuq heqsiz, krospletform détal. iqitidari bek yaxshi, bashqa téptiki mkiroskoplarghimu ishletkili bolidu(mesilen ....)

WSXM

SPM signalini kontrol qilish we analiz qilish qurali, heqsiz. peqet windows nusxisila bar.

Unifit

mexsus réntigin nuri fotoélétron séptroskopigha ishlitilidghan détal. misal körsitish nusxisi heqsiz, peqet windows nusxisila bar. iqtidari bek köp, analizda convulution, product hem summation usullirini qollanghili bolidu.

Fitt

yuqarqigha oxshash iqtidardiki détal.heqsiz, shifiri ochuq krosspletform détali. bu xildiki détallardin yene Casa xps, multipack qatarliqlarmu bar.