Oct 23, 2009

tewsiye: Yashliq

yashliq

wolman (amirka)


terjimani xatéremge yizilmaptu, kechürünglar:)


yashliq--- hayat musapingizdiki bir mezgil emes, bediningizning qiranliqi we mengzingizning qizilliqimu emes. bu qelbingizdiki bir xil halet, kallingizdiki bir uqum, eqli tepekkuringizdiki ijadingizning yushurun küchi, hissi pa'alyitingizdiki bir xil jushqunluq, hayat baharingizning chongqur qatlimidiki bir xil xush hidliq hawa.

yashliq shérin romantik muhebbettin öz razliqi bilen waz kichip, turmush qaynamlirida üzüshtin direk biridu. qorunush, qorqosh we nepsiniz üstidin ghalib kilidighan yürek we pezilettin direk biridu. halbuki 60 yashliq erlerde bundaq yürek we pezilet 20 yashliq yigitlerdin köpirek bolidu. hichkim waqitning ötüshi bilen qérip ketmeydu, belki ghayining yoqulushi bilen insanlarda qérilar meydangha kelgendur.

yéllar téringizde qoruqlar qalduralayduki, qelibingizde tatuq qalduralamaydu. ghem, qorqush, özingizge bolghan ishenchning kemlikila sizni waqtning chang-tozanliri arisida mükcheytidu.

meyli 60 yash yaki 16 yash bolsun, hemme kishi kelgüsige intilidu, hemme kishi kishlik turmush riqabitidiki xoshalliqqa balilarche qelb bilen cheksiz teshnadur. sizningmu we miningmu qelibimning chongqur qatlimida oxshashla bir radi'o apparati bar. u kishiler arisidin, bipayan zamandin we makandin güzellik, ümid, xoshalliq, jesurluq we küch quwwet uchurlirini toxtimay qobul qilip tursila, siz bilen men meng'gü yash turiwirimiz.

nawada bu radi'o apparati karidin chiqsa, sizning qelbingizni hich ish xosh yaqmasliq we ümidsizlikning muzi qaplap ketse, siz tixi emdila 20 yashqa kirgen bolisingizmu qérip kitisiz; eger bu radi'o apparati bashtin-axir qelbingizde qed kötürüp tursa, ümidwarliq bilen intilip turidighan herbir radi'o dolqunini qobul qilip tursa, yash péti turgan 80 yishingizda alemdin ötüshingizdin ümid bar.

Oct 19, 2009

bir heqiqi hikayidin muhebbetke tebir

latinchisi astida, kona yiziq xet nusxisi üchün UKIJ Tuz ishlitildi:

كىچىكىمىزدە مەھەللىمىزدە توكمۇ يوق، توك كەلگەن تەقدىردە ھەم تېلىۋىزىيە يوق ئىدى، ناھيە بەك
تاغلىق بولغاچقا سىرىتتىن كەلگەن سىگنال ئۆتەلمەيمىش. شۇ چاغلاردا مەھەللىمىزگە ئارىلاپ-ئارىلاپ كىنو ئەكىلىپ قوياتتى. چاس دەپ قوياتتۇق، شۇنداق ئۇزۇن، دۈگلەك قىپىغا ئورۇلغان كىنو لىنتىسى رىتىملىق ئاۋازدا پىرقىراتتى، ئۇدۇلدا ئۇزۇن ئاق بىرزىنت رەختنى دەرەخلەرگە ئىسىپ قويۇشاتتى، شۇنىڭ ئالدىدا پۈتۈن مەھەللىدىكى چوڭ-كىچىكلەر ئولتۇرۇشۇپ كۆرىشەتتۇق، ئاجايىپ چاغلار ئىدى

ئەڭ بۇرۇنقى بىرى تۇتۇق ئىسىمدە، ھىندىستاننىڭ كىنوسى بولىدىغان، رەڭسىز، كۆرۈنۈشلىرى غۇۋا. ئاپامنىڭ دىيىشچە شۇ كۈنى بىر ۋەقە بولغانىكەن. كىنو تۈگەپ كىشىلەر ئۆيلىرىگە قايتىشىپتۇ. نەرسىلىرىنى يىغىشتۇرۋاتقان كىشىلەر بەلياغاچ ئۈستىدە ئىزىز بوۋاينىڭ جىممىدە ئولتۇرغىنىنى كۆرۈپ ئۇخلاپ قالغان چىغى دىيىشكەچ،---ئىزىزكا، قوپۇڭ، كىنو تۈگىدى --- دىسە ھىچ ئۈندىمىگىدەك. تىنىقنى تەكشۈرسە ئاللىقاچان توختىغان. بوۋاي بىشىنى تۆۋەن سالغان ھالەتتىلا، يىقىلىپمۇ قالماستىن ئولتۇرغان ھالەتتە جان ئۈزۈپتۇ. قارىغۇدەك بولسا، ئوڭ قولى چاپىنىنىڭ سول تەرىپىنى سىقىمدىغىنچە تۇرغان. قوللىرى شۇنچە كىرىشىپ كەتكەنكى، كىشىلەر خىلى تەستە ئاجرىتىپ ئاپتۇ، قولىغا سىقىمدىغان نەرسىسى بىر پارچە رەسىم ئىكەن، رەسىم بۇلاپكا بىلەن چاپاننىڭ ئىچ ئەستىرىگە بىكىتىلىپ قويۇلغان ئىكەن. شۇ چاغدىلا كىشىلەر رەھمەتلىكنىڭ بىر يەرلەردە ئولتۇرغاندا ئارىلاپ-ئارىلاپ چاپىنىنىڭ ئىچىگە قاراپ قويىدىغانلىقىنى چۈشىنىپتۇ. ئىزىز بوۋاينىڭ ئايالى ئىككى يىل بۇرۇن تۈگەپ كەتكەن بولوپ، شۇنىڭدىن بىرى بوۋاي بالىلىرى بىلەن بىللە ياشاۋاتقان ئىكەن. كىشىلەرنى ھەيران قالدۇرغىنى، بۇ بوۋاينىڭ سالامەتلىكى شۇ كۈنلەردىمۇ شۇنداق ياخشى، تېمەن بولوپ ھەر ھەر ئىغىر ئىشلارنى قىلىپ يۈرەتتىكەن...

ئويلاپ قالدىم، ئىزىز بوۋاي ياش ۋاقىتلىرىدا ئىنىقىلا ئاتا-ئانىسى كىم بىلەن توي قىلىسەن دىسە شۇنىڭ بىلەن توي قىلىدىغان زامانلار... لىكىن 20~30 يىللىق تۇرمۇش بۇلارنى نەقەدەر يىقىنلاشتۇرغان دىسىڭىزچۇ. ئىزىز بوۋاينىڭ جان ئۈزۈش ئالدىدىكى ئاشۇ دەقىقىلىرىدىكى ھاياجىنىنى، سىغىنىشىنى تەسەۋۋۇر قىلىپ باققۇم كىلىدۇ. كىنودىكى كۆرىنىشلەر تەبى ئۆز قەدىردانىنىڭ ئوماق سىياقىنى، كىچىك بالىلاردەك قىلىقلىرىنى، ئىشلاردىن ھىرىپ كەلگەندە ئالدىغا ئىللىق چىرايى بىلەن ئەكەلگەن ئىسسىق تاماقلىرى، پەقەت مانا مەن دەپ چىقىپ تۇرغان "يوقسۇزچىلىقتا سىزنى جاپا تارتقۇزۇپ قويدۇق" دىگەن كۆز نۇرلىرى؛ ھاياتنىڭ بىسىملىرىنى بىردەمدىلا ئۇنتۇلدۇردىغان يۇمشاق قۇچىقى؛ يەنە شۇ ھاياتنىڭ نەقەدەر گۈزەللىكىنى تېتىقۇچى يىقىشلىق چاچ-پۇراقلىرى؛ يۈرىكىنىڭ شەكلىنى ئويۇپ قويغۇچى شىرىن لەۋلىرى... شۇ تاپتا بوۋاينىڭ كۆز ئالدىدا ئۆز ھايات لېنتېلىر شۇنچىلىك ئىنىق بىر رەۋىشتە، ھەر بىر تاتلىق مىنۇتلار بىر-بىرىگە ئۇلىشىپ ئۆتمەكتە...

بىلدى، پەقەت شۇ چاغدىلا ھەممىدىن ئىنىق ھىس قىلدى، ھايات پەقەت شۇ قەدىردانىنىڭ مۇھاببىتى بىلەنلا گۈزەل ئىدى، شۇ ھاياتنى سىغىندى، سىغىنغاندىمۇ شۇنچىلىك سىغىندىكى يۈركى خۇددى ھازىرلا يىرىلىپ كىتىدىغاندەك، تۇمۇرىدا ئىقىۋاتقان قانلار يۈرەك يىرىقلىرىدىن تېشىپ چىقىۋاتقاندەك، يۈركىدىكى لەختە قان ياشلىرى بىلەن يۇغۇرلۇپ كەتكەندەك. تومۇرلىرى كۆپتى، ۋۇجۇدى يىنىك سوغۇق شامالدا تېتەرەيتتى، كىرپىكلىرى نەملەشتى، ياشلىرىنى ئاققۇزماسلىققا تىرىشتى-يۇ يۇشۇرۇلالمىدى. تېترەكلەر ئەۋجىگە چىقتى. پۈتكۈل روھىنى ئۆزىدە ھىچ بىر بولمىغان ھاياجان چىرمىۋالدى، سىغىنىشنىڭ قانچىلىك كۈچلۈكلىكىنى شۇ تاپتا ھەممىدىن ئىنىق بىلدى، مۇھەببەت بەلكى شۇدۇر دىدى، 21 گرام روھ بىر سىلكىنىپ شامال بىلەن غايىپ بولدى، قەدىردانىنىڭ سۈرىتى قارچۇقىدا ياشلىرى بىلەن بىرگە قىتىپ قالدى!!!...

ئاپامنىڭ ھىكايىسى تۈگىدى، مەنمۇ چوڭ بولدۇم، تالاي يىللار ئۆتتى، مۇھەببەت مىنى ھەم كۆپ ئويلاندۇرىدىغان تېمىغا ئايلاندى.

تىخى يىقىنقى يىللاردىلا ئىككى چوڭ دادام(داما، ئاپامنىڭ ئاكىلىرى) كىتىپ قالدى، ئوقۇۋاتقان ۋاقىتىلىرىم بولغاچقا نامازلىرىغا بارالمىدىم. بىر يىلىدىن كىيىن دەم ئىلىشىتا ئۆيىنى يوقلاپ باردىم، ئىككىلا چوڭ ئاپام بىردىنلا شۇنداق مۈكچەيگەن، كىسەل چىرمىۋالغانلىقىنى، چىراينىڭ سۇلغۇنلىغىنى، ھەتتا كۈلىمسىرىگەندىمۇ كۆزلىرىدىن بىرخىل يىرىملىكنى ھىس قىلىپ قالدىم، بۇرۇن شۇنداق قاينام تاشقىن ئۆيلەر بىردىنلا جىمىپ قالغان ئىدى. يەنە بىر يىل ئۆتكەندە قايتسام شۇ چوڭ ئاپامدىن بىرى كىتىپ قاپتۇ...ئويلىدىم، مۇھەببەتنىڭ چىكى بولماس بەلكىم، بىز بىشىمىزدىن ئۆتكۈزگەن مۇھەببەت بەلكى پەقەت ئۇنىڭ بىر خىل تۆرەلمە شەكلىدۇر. لىكىن تەبئىلا ھەممىمىز شۇنداق مۇھەببەتكە ئىنتىلىمىز. توي دىسە مۇھەببەتنىڭ قەۋرىسى دەپ ئىنىقلىمىلار بىرىشىمىز. بىراق ئىزىز بوۋاينىڭ ھىكايىسى بىزگە بەلكى ئۇنداق ئەمەستۇر دەيدۇ. ئۇ بەلكى "كۆيگەن يامان ئەمەس، كۆنگەن يامان" دىگەندەك مۇھەببەت بەلكى كۆنۈشتۇر، ئىككى ئىنساننىڭ بىر-بىرىگە روھى جەھەتتىن تاينىشىدۇر. لىكىن ھەممە ئادەم ھەم ئوخشاش مۇھەببەتكە ئىرىشەلمەيدۇ، ھەر خىل سەۋەبلىرى باردۇر بەلكى. شۇنداقتىمۇ بىر سەۋەب چوقۇم بار، يەنى: مۇھەببەت ئۆز نۆۋىتىدە بىر پۇراقلىق ئەتېرگۈل، شۇنچە سەزگۈر ھەم ئاجىزدۇركى، ئىككىلا ئادەمنىڭ تەڭ پەرۋىش قىلىشىغا، كۈتۈشىگە، شۇنداق بىر ئىنچىكە تەڭپۇڭلۇقتا ساقلىشىغا مۇھتاجدۇر، پەقەت شۇنداق قىلالىغان جۈپلەرلا بەلكى مۇھەببەتنىڭ ئەڭ يۇقۇرى مەقامىغا يىتىشكە نىسىپ بولار...




kichikimizde mehellimizde tokmu yoq, tok kelgen teqdirde hem tiliwiziye yoq idi, nahye bek taghliq bolghachqa sirittin kelgen signal ötelmeymish. shu chaghlarda mehellimizge arilap-arilap kino ekilip qoyatti. chas dep qoyattuq, shundaq uzun, düglek qipigha orulghan kino lintisi ritimliq awazda pirqiratti, udulda uzun aq birzint rextni derexlerge isip qoyushatti, shuning aldida pütün mehellidiki chong-kichikler olturushup körishettuq, ajayip chaghlar idi...

eng burunqi biri tutuq isimde, hindistanning kinosi bolidighan, rengsiz, körünüshliri ghuwa. apamning diyishche shu küni bir weqe bolghaniken. kino tügep kishiler öylirige qaytishiptu. nersilirini yighishturwatqan kishiler belyaghach üstide iziz bowayning jimmide olturghinini körüp uxlap qalghan chighi diyishkech,---izizka, qopung, kino tügidi --- dise hich ündimigidek. tiniqni tekshürse alliqachan toxtighan. boway bishini töwen salghan halettila, yiqilipmu qalmastin olturghan halette jan üzüptu. qarighudek bolsa, ong qoli chapinining sol teripini siqimdighinche turghan. qolliri shunche kiriship ketkenki, kishiler xili teste ajritip aptu, qoligha siqimdighan nersisi bir parche resim iken, resim bulapka bilen chapanning ich estirige bikitilip qoyulghan iken. shu chaghdila kishiler rehmetlikning bir yerlerde olturghanda arilap-arilap chapinining ichige qarap qoyidighanliqini chüshiniptu. iziz bowayning ayali ikki yil burun tügep ketken bolop, shuningdin biri boway baliliri bilen bille yashawatqan iken. kishilerni heyran qaldurghini, bu bowayning salametlik shundaq yaxshi, témen bolop her her ighir ishlarni qilip yürettiken...

oylap qaldim, iziz boway yash waqitlirida iniqila ata-anisi kim bilen toy qilisen dise shuning bilen toy qilidighan zamanlar... likin 20~30 yilliq turmush bularni neqeder yiqinlashturghan disingizchu. iziz bowayning jan üzüsh aldidiki ashu deqiqiliridiki hayajinini, sighinishini tesewwur qilip baqqum kilidu. kinodiki körinishler tebi öz qedirdanining omaq siyaqini, kichik balilardek qiliqlirini, ishlardin hirip kelgende aldigha illiq chirayi bilen ekelgen issiq tamaqliri, peqet mana men dep chiqip turghan 'yoqsuzchiliqta sizni japa tartquzup qoyduq' digen köz nurliri; hayatning bisimlirini birdemdila untuldurdighan yumshaq quchiqi; yene shu hayatning neqeder güzellikini tétiquchi yiqishliq chach-puraqliri; yürikining sheklini oyup qoyghuchi shirin lewliri... shu tapta bowayning köz aldida öz hayat lintilir shunchilik iniq bir rewishte, her bir tatliq minutlar bir-birige uliship...


bildi, peqet shu chaghdila hemmidin iniq his qildi, hayat peqet shu qedirdanining muhabbiti bilenla güzel idi, shu hayatni sighindi, sighinghandimu shunchilik sighindiki yürki xuddi hazirla yirilip kitidighandek, tumurida iqiwatqan qanlar yürek yiriqliridin tiship chiqiwatqandek, yürkidiki lexte qan yashliri bilen yughurlup ketkendek. tomurliri köpti, wujudi kechküzning yinik soghuq shamilida tétreytti. kirpikliri nemleshti, yashlirini aqquzmasliqqa tirishtiyu yushuralmidi. tétrekler ewjige chiqti, pütkül rohini özide hich bir bolmighan hayajan chirmiwaldi, sighinishning qanchilik küchlüklikini shu tapta hemmidin iniq bildi, muhebbet belki shudur didi, 21 giram roh bir silkinip shamal bilen birge ghayip boldi, qedirdanining süriti qarchuqida yashliri bilen birge qitip qaldi!!!...

apamning hikayisi tügidi, xuddi bir ashiq hikayisi namliq naxshidiki körinishlerdek. menmu chong boldum, talay yillar ötti, muhebbet hem mini köp oylanduridighan témilarning birige aylandi.

tixi yiqinqi yillardila ikki chong dadam(dama, apamning akiliri) kitip qaldi, oquwatqan waqitilirim bolghachqa namazlirigha baralmidim. bir yilidin kiyin dem ilishita yoqlap bardim, ikkila chong apam birdinla shundaq mükcheygen, kisel chirmiwalghanliqini, chirayning sulghunlighini, hetta külimsirigendimu küzliridin birxil yirimlikni his qilip qaldim, burun shundaq qaynam tashqin öyler birdinla jimip qalghan idi. yene bir yil ötkende qaytsam shu chong apamdin biri kitip qaptu...oylidim, muhebbetning chiki bolmas belkim, biz bishimizdin ötküzgen muhebbet belki peqet uning bir xil törelme shekilidur. likin teb'ila hemmimiz shundaq muhebbetke intilimiz. toy dise muhebbetning qewrisi dep iniqlimilar birishimiz. biraq iziz bowayning hikayisi bizge belki undaq emestur deydu. u belki "köygen yaman emes, köngen yaman" digendek muhebbet belki könüshtur, ikki insanning bir-birige rohi jehettin taynishidur. likin hemme adem hem oxshash uhebbetke irishelmeydu, xer xil sewebliri bardur belki. shundaqtimu bir seweb choqum bar, yeni: muhebbet öz nöwitide bir puraqliq etérgül, shunche sezgür hem ajizdurki, ikkila ademnig teng perwish qilishigha, kütüshige, shundaq bir inchike tengpungluqta saqlishigha muhtazjdur, peqet shundaq qilalighan jüplerla belki muhebbetning eng yuquri meqamigha yitishke nisip bolar...



Aug 23, 2009

Frankfurttin Ulmghiche

(kona yiziqtikisi astida)

bügün uzundin buyan bishimni aghritip kiliwatqan ish üchün Frankfurtqa birmunche pulning bishigha su quyup birip keldim. pul ketse kiter jan ketmes didim, likin alghan jawabim yiraq yerdin at chipip barghan mendek bir oruqni xilila bir yerge apirip qoydi. oruqliqimgha qarimay achchiqimning yamanliqichu, shu tapta birer chiwinning peyzi tutup yinimda ghingship qalsa qan qusup ölöp qalidighandek. az künde dölitimiz 60-yilliq toyini qilidu, asan ishmu, tixi birer sotsiyalistik dölet bu yashqa yitip baqqini yoq, hemme aldirash, toghra chüshinishimiz kirekte. menmu ularning yene 2-3 heptide kel digen gipini "chaliqushi" romanidiki "ramizanda kel" digendek chüshinip qayttim. boptu, ularghimu az emes, xizmetliri ighir, achchiqimni ulardin chiqirip yürmey dep arqamgha burunlushqa aranla ülgürüp hilqi f. digen gepni diwettim, likin heyran qalmanglar, u yerde kichik bala yoqken, hem warqirapmu yürmidim.

nes basqan kün mushundaq bola, sözleshken Mitfahrgelegenheit(mushundaq yazamduy balla, taza ishesh yoq) digenlerning birimu yoq. xep dep poyizgha chiqitim, kitiwitip jiq nersilerni oylap qaldim: kishilerge xata teisr bermey dep tünügün iliwetken uzun ayliq bolghan remetlik saqilim isimge kilip qaldi. undaq saqalni qoyushtiki meqsetning biri: tola tejirbidin bek kech qalimen, shunga bixeterlik yüzisidin*( bu * belge, astida izahat bar digenlikni bildüridu, kespi kisel). likin hemmidin muhimi, ma hemmige tonushluq bolghan, dunyada özlirini birdinbir sotsiyalistik dölet hisablaydighan** kubaning dahiysi Fedel Kastironing sözi bekirek tesir qilghan seweblik. muxbir men bek hörmetleydighan bu erbabni ziyaret qilip nimishqa shundaq saqal qoywalghanliqini sorighanda addila qilip "mushundaq yürsem saqal alidighan waqtim tijilip qalidu" deptiken. dimisimu rast, ikki kündila bir saqal alsingiz az waqit ketmeydu, ya xudayim kosila qilip qoymaptiken mawu qirindashlirimizdek. qanchilik aldirashliqimni dimisemmu tonush bilishler bilidu. saqal erning zinniti digenmu gep barghu, jinim oruq bolghandin kiyin saqal bilen bolsimu chanmay yürey digen esli. likin bu saqalmu ong üsmeydu, kapkaz bilen ingekning ottursidiki ikki mo yerge hichnerse ösmeydu. shunga teb'ila Alves Presly bolop qalimen, xeqler shundaq deydu, likin bu adash bilen xoshum yoq, mawu X-man diki huge Jackmange oxshay dep kapkaznila ilip qalghan idim, bekla yariship kettimu poyizda kelgüche bir munche qizlar... shu közümni taza bashqurmay yürdümmu bir közümning üstige yingne asqu dinmu yoghan hejimlik bir nerse chiqip qaptu, qarighangha toy didim, likin xudayim bergen közni yumuwalghalghili bolmaydiken, mashina soqiwetsem az digende 500€ jerimane teyyar. hazirghu 21-esir iken, mawu 14-eslirlerde yashighan Elishir Navayiningmu shundaq misraliri bolidighan:
közüm körmey dep turup kördi,
közüm körgendin kiyin könglüm hewes qildi,
mini mushu künlerge salghan
resiwa könglüm, aldamchi közüm...

dep. bowilirimizmu qaraptiken eyna, shundaq bolghandin kiyin tiziraq saqiyip qalsa bolatti. elchixanidiki xizmetchi xadimmu sorap ketti hetta, nime boldi dep, bir nerse chiqiwaptu depla qoydum. hejep yaman boptu dep ketti ichi aghrip. poyiz kitiwatidu, menmu "yol bitti coktan" digen naxshini anglap mangdim. bu qitim yene poyizgha kichikip qalimen dep öydin yügürüp chiqqan idim, shu aldirashchiliqta yolda oquydighangha dep "qolamgha chiqqan" kitabnila aptimen. emdi qarisam ichi sapla formulagha toshup ketken kitabken, wallahi, shundaqmu döt bola adem, qanche qitim burnumgha yidim, yene özgertmigen***. mushu qurlarni yiziwitip oylap qaldim, ademdek döt nerse bolamdu, hemmini bilip turup qilimiz... shunga mawu Einsteinkammu öz waqtida mundaq deptiken:" Zwei Dinge sind unendlich: Das Universum und die menschliche Dummheit. Aber beim Universum bin ich mir noch nicht ganz sicher." texmini terjimisi: dunyada ikki nersining chiki yoq, biri alem, yene bir insanning eqlisizliqi. likin alemning cheksizlikige yenila gumanim bar". ballar mani körüp bu aghinimiz nimischini soyiwitiken dep qalidighan boldide, likin heqiqi ehwalini bilidghanlargha kespim bilen aldirash, bilmeydighanlargha girmanyege tünügün kelgen dep yüriwatimen.

poyiz yene dawam qiliwatidu. derdimni iytay dep birersige tilifon qilay disem batariyesi tügep kitiptu, xep didim, ichim qan boldi. oylap baqayli, biz üchünmu asanmu, tetqiqat dep xili zor bisim astida yashaymiz, tejirbilerni kiche 2 lergiche ishleydighan künler bolidu, uning üstige u terjibilermu ademni kallisining süyini chiqiridighan (terleshni deymen), ishlar, chünki bir kunupkini xata bastingiz, az digende ot üchürüshni chillap kilisiz, ular keldimu boldi ot bolmisimu pul alidu, girmanning qaidisi. ötken yili ichkirsidin kelgen bir qirindishimiz bir ayda üch qitim chillap kilip tas qalghan sözlep qalghili. nimislarni bilisiler, xata ish qilsingiz yil aylap sözleydu, xoshalliqining menbesi u

mushu ishlarni oylap, oylawirip, bekla oylap kitiptimen, kilip öyümge mangidighan aptubusqa xata chiqiwaptimen. bezide kallam "bekla" ishlep qalidu, gheribke mingishning ornigha jenubqa mang'ghan aptubus peqet bir biket ötüp bolishighila isimge keptu, bir qizidin bu 38- yol emesmaaaa dep sorisam hijarap bu 20- yol dimesma. wallahi, süpitimni saqlap ishikini tipipla chüshiptimen. chüshüp qorqup kettim, yene bir biket ketken bolsam, "Free State Bavaria"**** gha kirip kiter ikenmen, ulugh bir kichik tinidim. girmandiki balilar bilidu, u döletning qandaqliqini. asasi partiyisi bolghan CSU shu tapta Gitmo diki uyghur tirorchilarni almasliq toghrisida Grün partiyisi bilen qattiq qiziriship turghanda manga oxshash passportsiz kirgen bir uyghur... allah, oylashqimu jür'et qilalmidim. "qaranglar mawu shumni, tixi passportsizla kiriptu, awu qirindashliri qoligha sumu qoyup birelmeydiken bu xeqning" diyiship kitetti choqum. tixi somkamning tishida yiqinda taqiwalghan Greenpeace teshkilatining atomgha qarishi iznikichu tixi...xeyir

öygimu keldim, kona usul boyiche berenke***** bilen teyyar chöpni qilip suyqash qilip, achchiqimni terim bilen chiqirip olturuptimen. achchqimiz qanchilik idi deysiler shu, yolda chirayliq ichilghan güllerni körse, "way ma güllerning ichilip ketkini qaranglarchu" dep apparatni iliwalmighangha yirim kün qaxshap, öyge kirgende oqushmay bir perwanini ishik qisip öltürüp qoysa "way qirindishimey" dep qalghan yirim kün haza achidighan ademning qolidin bashqilargha warqirash kilemdu, nimila dimigen bilen, aliy terbiye körgen uyghur ziyaliside biz, aldirap setleshmeymiz. shu mushu yerge bolsimu yizip aziraq keypiyatimni ongshiwalay didim, artuqche oylap ketmenglar, menmu artuqche oylap ketmey...

izahatlar:
* kishiler körüp qorqidu, bolopmu shu saqilim bilen miksikining lökcheklirige oxshimay qalattim
** buni eyni waqitta wetendiki "paydilinish xewerliri" zhurnilidin oqughan idim
*** achchiqi dehshet yaman dadammu özgertelmigen xuy, meyli denglar
**** erkin dölet bawariye digendek gep
*****yangyu ning uyghurchisi


بۈگۈن ئۇزۇندىن بۇيان بىشىمنى ئاغرىتىپ كىلىۋاتقان ئىش ئۈچۈن فرانكفۇرتقا بىرمۇنچە پۇلنىڭ بىشىغا سۇ قۇيۇپ بىرىپ كەلدىم. پۇل كەتسە كىتەر جان كەتمەس دىدىم، لىكىن ئالغان جاۋابىم يىراق يەردىن ئات چىپىپ بارغان مەندەك بىر ئورۇقنى خىلىلا بىر يەرگە ئاپىرىپ قويدى. ئورۇقلىقىمغا قارىماي ئاچچىقىمنىڭ يامانلىقىچۇ، شۇ تاپتا بىرەر چىۋىننىڭ پەيزى تۇتۇپ يىنىمدا غىڭشىپ قالسا قان قۇسۇپ ئۆلۆپ قالىدىغاندەك. ھەممە ئالدىراش، توغرا چۈشىنىشىمىز كىرەكتە. مەنمۇ ئۇلارنىڭ يەنە 2-3 ھەپتىدە كەل دىگەن گىپىنى "چالىقۇشى" رومانىدىكى "رامىزاندا كەل" دىگەندەك چۈشىنىپ قايتتىم. بوپتۇ، ئۇلارغىمۇ ئاز ئەمەس، خىزمەتلىرى ئىغىر، ئاچچىقىمنى ئۇلاردىن چىقىرىپ يۈرمەي دەپ ئارقامغا بۇرۇنلۇشقا ئارانلا ئۈلگۈرۈپ ھىلقى ف٭ دىگەن گەپنى دىۋەتتىم، لىكىن ھەيران قالماڭلار، ئۇ يەردە كىچىك بالا يوقكەن، ھەم ۋارقىراپمۇ يۈرمىدىم.

نەس باسقان كۈن مۇشۇنداق بولا، سۆزلەشكەن مىتفاغ دىگەنلەرنىڭ بىرىمۇ يوق. خەپ دەپ پويىزغا چىقىتىم، كىتىۋىتىپ جىق نەرسىلەرنى ئويلاپ قالدىم: كىشىلەرگە خاتا تەسر بەرمەي دەپ تۈنۈگۈن ئىلىۋەتكەن ئۇزۇن ئايلىق بولغان رەمەتلىك ساقىلىم ئىسىمگە كىلىپ قالدى. ئۇنداق ساقالنى قويۇشتىكى مەقسەتنىڭ بىرى: تولا تەجىربىدىن بەك كەچ قالىمەن، شۇڭا بىخەتەرلىك يۈزىسىدىن٭( بۇ ٭ بەلگە، ئاستىدا ئىزاھات بار دىگەنلىكنى بىلدۈرىدۇ، كەسپى كىسەل). لىكىن ھەممىدىن مۇھىمى، ما ھەممىگە تونۇشلۇق بولغان، كۇبانىڭ داھىيسى فەدەل كاستىرونىڭ سۆزى بەكىرەك تەسىر قىلغان سەۋەبلىك. مۇخبىر مەن بەك ھۆرمەتلەيدىغان بۇ ئەربابنى زىيارەت قىلىپ نىمىشقا شۇنداق ساقال قويۋالغانلىقىنى سورىغاندا ئاددىلا قىلىپ "مۇشۇنداق يۈرسەم ساقال ئالىدىغان ۋاقتىم تىجىلىپ قالىدۇ" دەپتىكەن. دىمىسىمۇ راست، ئىككى كۈندىلا بىر ساقال ئالسىڭىز ئاز ۋاقىت كەتمەيدۇ، يا خۇدايىم كوسىلا قىلىپ قويماپتىكەن ماۋۇ قىرىنداشلىرىمىزدەك. قانچىلىك ئالدىراشلىقىمنى دىمىسەممۇ تونۇش بىلىشلەر بىلىدۇ. ساقال ئەرنىڭ زىننىتى دىگەنمۇ گەپ بارغۇ، ىنىم ئورۇق بولغاندىن كىيىن ساقال بىلەن بولسىمۇ چانماي يۈرەي دىگەن ئەسلى. لىكىن بۇ ساقالمۇ ئوڭ ئۈسمەيدۇ، كاپكاز بىلەن ئىڭەكنىڭ ئوتتۇرسىدىكى ئىككى مو يەرگە ھىچنەرسە ئۆسمەيدۇ. شۇڭا تەبئىلا ئەلۋىس پرىسلىي بولوپ قالىمەن، خەقلەر شۇنداق دەيدۇ، لىكىن بۇ ئاداش بىلەن خوشۇم يوق، ماۋۇ "ئېكىس ئادەم" كىنوسىدىكى ھيۇ جەكمەن گە ئوخشاي دەپ كاپكازنىلا ئىلىپ قالغان ئىدىم، بەكلا يارىشىپ كەتتىمۇ پويىزدا كەلگۈچە بىر مۇنچە قىزلار... شۇ كۆزۈمنى تازا باشقۇرماي يۈردۈممۇ بىر كۆزۈمنىڭ ئۈستىگە يىڭنە ئاسقۇ دىنمۇ يوغان ھەجىملىك بىر نەرسە چىقىپ قاپتۇ، قارىغانغا توي دىدىم، لىكىن خۇدايىم بەرگەن كۆزنى يۇمۇۋالغالغىلى بولمايدىكەن، ماشىنا سوقىۋەتسەم ئاز دىگەندە 500€ جەرىمانە تەييار. ھازىرغۇ 21-ئەسىر ئىكەن، ماۋۇ 14-ئەسلىرلەردە ياشىغان ئەلىشىر ناۋايىنىڭمۇ شۇنداق مىسرالىرى بولىدىغان:
كۆزۈم كۆرمەي دەپ تۇرۇپ كۆردى،
كۆزۈم كۆرگەندىن كىيىن كۆڭلۈم ھەۋەس قىلدى،
مىنى مۇشۇ كۈنلەرگە سالغان
رەسىۋا كۆڭلۈم، ئالدامچى كۆزۈم...

دەپ. بوۋىلىرىمىزمۇ قاراپتىكەن ئەينا، شۇنداق بولغاندىن كىيىن تىزىراق ساقىيىپ قالسا بولاتتى. ئەلچىخانىدىكى خىزمەتچى خادىممۇ سوراپ كەتتى ھەتتا، نىمە بولدى دەپ، بىر نەرسە چېقىۋاپتۇ دەپلا قويدۇم. ھەجەپ يامان بوپتۇ دەپ كەتتى ئىچى ئاغرىپ. پويىز كىتىۋاتىدۇ، مەنمۇ "يول بىتتى چوكتا" دىگەن ناخشىنى ئاڭلاپ ماڭدىم. بۇ قىتىم يەنە پويىزغا كىچىكىپ قالىمەن دەپ ئۆيدىن يۈگۈرۈپ چىققان ئىدىم، شۇ ئالدىراشچىلىقتا يولدا ئوقۇيدىغانغا دەپ "قولامغا چىققان" كىتابنىلا ئاپتىمەن. ئەمدى قارىسام ئىچى ساپلا فورمۇلاغا توشۇپ كەتكەن كىتابكەن، ۋاللاھى، شۇنداقمۇ دۆت بولا ئادەم، قانچە قىتىم بۇرنۇمغا يىدىم، يەنە ئۆزگەرتمىگەن٭٭٭. مۇشۇ قۇرلارنى يىزىۋىتىپ ئويلاپ قالدىم، ئادەمدەك دۆت نەرسە بولامدۇ، ھەممىنى بىلىپ تۇرۇپ قىلىمىز... شۇڭا ماۋۇ ئېينىشتېيىنكاممۇ ئۆز ۋاقتىدا مۇنداق دەپتىكەن

:" Zwei Dinge sind unendlich: Das Universum und die menschliche Dummheit. Aber beim Universum bin ich mir noch nicht ganz sicher."

تەخمىنى تەرجىمىسى: دۇنيادا ئىككى نەرسىنىڭ چىكى يوق، بىرى ئالەم، يەنە بىر ئىنساننىڭ ئەقلىسىزلىقى. لىكىن ئالەمنىڭ چەكسىزلىكىگە يەنىلا گۇمانىم بار". باللار مانى كۆرۈپ بۇ ئاغىنىمىز نىمىسچىنى سويىۋىتىكەن دەپ قالىدىغان بولدىدە، لىكىن ھەقىقى ئەھۋالىنى بىلىدغانلارغا كەسپىم بىلەن ئالدىراش، بىلمەيدىغانلارغا گىرمانيەگە تۈنۈگۈن كەلگەن دەپ يۈرىۋاتىمەن.

پويىز يەنە داۋام قىلىۋاتىدۇ. دەردىمنى ئىيتاي دەپ بىرەرسىگە تىلىفون قىلاي دىسەم باتارىيەسى تۈگەپ كىتىپتۇ، خەپ دىدىم، ئىچىم قان بولدى. ئويلاپ باقايلى، بىز ئۈچۈنمۇ ئاسانمۇ، تەتقىقات دەپ خىلى زور بىسىم ئاستىدا ياشايمىز، تەجىربىلەرنى كىچە 2 لەرگىچە ئىشلەيدىغان كۈنلەر بولىدۇ، ئۇنىڭ ئۈستىگە ئۇ تەرجىبىلەرمۇ ئادەمنى كاللىسىنىڭ سۈيىنى چىقىرىدىغان (تەرلەشنى دەيمەن)، ئىشلار، چۈنكى بىر كۇنۇپكىنى خاتا باستىڭىز، ئاز دىگەندە ئوت ئۈچۈرۈشنى چىللاپ كىلىسىز، ئۇلار كەلدىمۇ بولدى ئوت بولمىسىمۇ پۇل ئالىدۇ، گىرماننىڭ قائىدىسى. ئۆتكەن يىلى ئىچكىرسىدىن كەلگەن بىر قىرىندىشىمىز بىر ئايدا ئۈچ قىتىم چىللاپ كىلىپ تاس قالغان سۆزلەپ قالغىلى. نىمىسلارنى بىلىسىلەر، خاتا ئىش قىلسىڭىز يىل ئايلاپ سۆزلەيدۇ، خوشاللىقىنىڭ مەنبەسى ئۇ

مۇشۇ ئىشلارنى ئويلاپ، ئويلاۋىرىپ، بەكلا ئويلاپ كىتىپتىمەن، كىلىپ ئۆيۈمگە ماڭىدىغان ئاپتۇبۇسقا خاتا چىقىۋاپتىمەن. بەزىدە كاللام "بەكلا" ئىشلەپ قالىدۇ، غەرىبكە مىڭىشنىڭ ئورنىغا جەنۇبقا ماڭغان ئاپتۇبۇس پەقەت بىر بىكەت ئۆتۈپ بولىشىغىلا ئىسىمگە كەپتۇ، بىر قىزىدىن بۇ 38- يول ئەمەسما... دەپ سورىسام ھىجاراپ بۇ 20- يول دىمەسما. ۋاللاھى، سۈپىتىمنى ساقلاپ ئىشىكىنى تىپىپلا چۈشىپتىمەن. چۈشۈپ قورقۇپ كەتتىم، يەنە بىر بىكەت كەتكەن بولسام، "ئەركىن شىتات باۈارىيە" گە كىرىپ كىتەر ئىكەنمەن، ئۇلۇغ بىر كىچىك تىنىدىم. گىرماندىكى بالىلار بىلىدۇ، ئۇ "دۆلەتنىڭ" قانداقلىقىنى. ئاساسى پارتىيىسى بولغان س. ئەس. يۇ شۇ تاپتا گىتمو دىكى ئۇيغۇر تىرورچىلارنى ئالماسلىق توغرىسىدا يىشىللار پارتىيىسى بىلەن قاتتىق قىزىرىشىپ تۇرغاندا ماڭا ئوخشاش پاسسپورتسىز كىرگەن بىر ئۇيغۇر... ئاللاھ، ئويلاشقىمۇ جۈرئەت قىلالمىدىم. "قاراڭلار ماۋۇ شۇمنى، تىخى پاسسپورتسىزلا كىرىپتۇ، ئاۋۇ قىرىنداشلىرى قولىغا سۇمۇ قويۇپ بىرەلمەيدىكەن بۇ خەقنىڭ" دىيىشىپ كىتەتتى چوقۇم. تىخى سومكامنىڭ تىشىدا يىقىندا تاقىۋالغان يىشىل تىنىچلىق تەشكىلاتىنىڭ ئاتومغا قارىشى ئىزنىكىچۇ تىخى...خەيىر

ئۆيگىمۇ كەلدىم، كونا ئۇسۇل بويىچە بەرەنكە٭٭٭٭ بىلەن تەييار چۆپنى قىلىپ سۇيقاش قىلىپ، ئاچچىقىمنى تەرىم بىلەن چىقىرىپ ئولتۇرۇپتىمەن. ئاچچقىمىز قانچىلىك ئىدى دەيسىلەر شۇ، يولدا چىرايلىق ئىچىلغان گۈللەرنى كۆرسە، "ۋاي ما گۈللەرنىڭ ئىچىلىپ كەتكىنى قاراڭلارچۇ" دەپ ئاپپاراتنى ئىلىۋالمىغانغا يىرىم كۈن قاخشاپ، ئۆيگە كىرگەندە ئوقۇشماي بىر پەرۋانىنى ئىشىك قىسىپ ئۆلتۈرۈپ قويسا "ۋاي قىرىندىشىمەي" دەپ قالغان يىرىم كۈن ھازا ئاچىدىغان ئادەمنىڭ قولىدىن باشقىلارغا ۋارقىراش كىلەمدۇ، نىمىلا دىمىگەن بىلەن، ئالىي تەربىيە كۆرگەن ئۇيغۇر زىيالىسىدە بىز، ئالدىراپ سەتلەشمەيمىز. شۇ مۇشۇ يەرگە بولسىمۇ يىزىپ ئازىراق كەيپىياتىمنى ئوڭشىۋالاي دىدىم، ئارتۇقچە ئويلاپ كەتمەڭلار، مەنمۇ ئارتۇقچە ئويلاپ كەتمەي...

ئىزاھاتلار:
٭ كىشىلەر كۆرۈپ قورقىدۇ، بولوپمۇ شۇ ساقىلىم بىلەن مىكسىكىنىڭ لۆكچەكلىرىگە ئوخشىماي قالاتتىم
٭٭ بۇنى ئەينى ۋاقىتتا ۋەتەندىكى "پايدىلىنىش خەۋەرلىرى" ژۇرنىلىدىن ئوقۇغان ئىدىم
٭٭٭ ئاچچىقى دەھشەت يامان داداممۇ ئۆزگەرتەلمىگەن خۇي، مەيلى دەڭلار
٭٭٭٭ياڭيۇ نىڭ ئۇيغۇرچىسى

Aug 2, 2009

uyghurche kompyutér atalghuliri

menbe: UKIJ tori

1 设置 Set up بەلگىلەش، بېكىتىش belgilesh, békitish
2 安装 Set ئورنىتىش، قاچىلاش ornitish, qachilash
3 协议 agreement كېلىشمنامە kélishimname
4 合同 contract توختام toxtam
5 状态 Mode ھالەت halet
6 Frame قېلىپ. تەكچە، گەۋدە qilip, tekche, gewde
7 安置、安装 Setting بېكىتمە، ئورناقbékitme, ornaq
8 接触面 interface تەگمە يۈز، كىرمە يۈز، ئارا يۈز؟ tegme yüz, kirme yüz, ara yüz
9 自定 Customize ئۆزلەشتۈرۈش، özleshtürüsh
10 指针、光标 Cursor, pointer ئىشارەتچى isharetchi
11 扫描 Scan سولاتارتىش، يامداش solatartish, sholatartish, yamdash
12 扫描器 Scanner شولاتارتقۇ، شولاتارت، يامداق؟ sholatartqu, sholatart, yamdaq
13 文件包 Package بوغچا boghcha
14 像素 Pixel تەسۋىرچە، پىكسېل teswirche, piksil
15 映像 Image تەسۋىر teswir
16 子文件夹 Sub-folder يان جىلىت، تارماق جىلىت yan jilit, tarmaq jilit
17 脱机 Off line تورسىز torsiz
18 联机、在线 On line توردا، تورلۇق torda, torluq
19 笔记本 Notebook دەپتەر depter
20 本机、本地 local يەرلىك yerlik
21 备份 Back up زاپاس، زاپاسلاش zapas, zapaslash
22 访问 Access زىيارەت، مەشغۇلات ziyaret, meshghulat
23 加密 encrypt ئىملاش imlash
24 加密术 Encryption ئىملاق imlaq
25 密码 password ئىم im, parol
26 键 Key كىلىت , kunupka, kilit
27 键盘 Key board باسقۇ basqu
28 忽略 Ignore مەيلى، ساقىما saqima
29 初始化 Initialize دەسلەپلىنىش desleplinish
30 收条 receipt تالون talon
31 压缩 compress سىغداش sighdash
32 压缩文件 Compressed file سىغدام، سىغدام ھۆججەت sighdam, sighdam höjjet
33 刷新 refrash يېڭىلاش، ساپلاش yéinglash, saplash
34 分区 Partition بۆلەك bölek
35 部分 Partial قىسمەن qismen
36 查询 Query سورالغۇ soralghu
37 特权 Privilege ئىمتىياز öimtéyaz
38 处理器 Processor جەريانچۈك (ئېنگلىزچە)، جۆندەك jeryanchük, jöndek
39 肖像 portrait قىياپەت qiyapet
40 默认 default ئادەت (قىلىش)، خۇيلاش adet, xuylash
41 导入 Boot ئۆتۈك، يولچى ötük, yolchi
42 登记 Register خەتلىتىش، تىزىملىتىش xetlitish, tizimlitish
43 路由器 Router يولچۈك yolchük
44 输入法 خەتكىرىك xetkirik
45 格式 Format فورمات format
46 字体 font فونت font, xet nusxisi
47 上网 surf تورغا كىرىش، توردا
48 登陆 Log on كىرىش
49 注册 Log in تىزىملىتىش، خەتلىنىش
50 退出 Log out چېكىنىش
51 前进 Forward ئالدىغا، ئالغا
52 后退 Back off كەينىگە، شوخشا
53 音箱 Sound box ئۈندان؟، ئۈنچۈك؟ ündan, ünchük
54 传感器 sensor سېنزور، سەزچۈك sezchük
55 感应器 Inductor ئىنداكتور، قوبۇلچۈك qobulchük
56 应用程序 application قوللانچ (پروگرامما) qollanch
57 U盘 stick بارماق؟، تاياقچە؟ barmaq, tayaqche
58. 快捷键 ortcut key  'ﻗﻮﻻﻱ ﻛﯩﻠﯩﺖ'  'ئەپ كىلىت' (ئەپلىك كىلىت دەمەكچى) qolay kilit, ep kiliti
59. 局域网 local area network , LAN  'ﻳﻪﺭﻟﯩﻚ ﺗﻮﺭ' ﻳﺎﻛﻰ ﻟﻪﻧﺘﻮﺭ' yerlik tor, lantor
60. 内存 Memory   "ئەسلەك" eslek
61. Bluetooth 蓝牙 كۆكنۇر، كۆكتۇز، كۆكچىش köknur, köktuz, kökchish

uyghurche köktat isimliri

             ئاتالغۇلارنى رەتلەپ توپلاپ چىقۇچى :  سەمەت راخمان
1.بەرەنكە ياڭيۇ    (土豆)________ بەرەنكە تەبىئىتى : ھول سوغوق؛
2.سەنتەيزە         (蒜薹)________ غولسمساق تەبىئىتى: قۇرۇق ئسسىق؛
3.سۇمپىياز        (大葱)————غولپىياز تەبىئىتى: ھول ئسسىق؛
4.جۇسەي     (韭菜)————كۇدە تەبىئىتى : قۇرۇق ئسسىق ؛
5.شاڭ سەي    (香菜) ————ئاشكۇكى تەبىئىتى : قۇرۇق سوغىوق؛
6.ئۇسۇڭ      (萵笋) ————خەس  تەبىئىتى: ھول سوغوق؛
7.خاڭگا      (黄瓜)———— تەرخەمەك تەبىئىتى: ھول سوغوق؛
8.چەيزە      (茄子)———— پېدىگەن تەبىئىتى : قۇرۇق ئسسىق ؛
9.قىزىل لازا  (红辣椒)————قىزىلمۇچ تەبىئىتى:  قۇرۇق ئسسىق؛
10.كوك لازا    (青椒)————  كوكمۇچ تەبىئىتى: ئسسىق؛
11.جاڭد(豇豆)   ————چۇكا پۇرچاق تەبىئىتى :ھول سوغوق؛
12-دۇجاۋ     (扁豆)————يېسى پۇرچاق تەبىئىتى: ھول سوغوق؛
13-بەسەي    (白菜)———— يېسۋېلەك تەبىئىتى: ھول سوغوق ؛
14.چىڭسەي   (芹菜) ————كەرەپشە تەبىئىتى : قۇرۇق ئسسىق ؛
15.سىنجاڭ    (生姜)————زەنجىۋىل تەبىئىتى : قۇرۇق ئسسىق؛
16.دۇيا         (豆芽 )  _________ماش ئۈندۈرمى تەبىئىتى:سوغۇق؛
17.موگۇ        (蘑菇)__________گۇمبەمەدەك تەبىئىتى:ھۆل سوغۇق؛
18.خى مور    ( 黑木耳)————قارا قىرىنقۇلاق تەبىئىتى:قۇرۇق ئېسسىق؛
19.بەي مۇر  (白木耳) __________ئاق قىرىنقۇلاق تەبىئىتى:مۆتىدىل؛
20.خەي دەي  (海带)      ——— لامنارىيە تەبىئىتى :قۇرۇق ئېسسىق؛

Jul 12, 2009

bir shéir

aptori kimlikini bilmidim, oqiwitip közlirimge yash keldi, shawgwende tömür toqmaqlar arisida bigunah öltürülgen ashu yitim baligha atap yizilghan oxshaydu...

Jun 27, 2009

ürümchide may boyaq resim körgezmisi

mining xinjang sen'et inistitutida oquydighan newre inim 6-ayning 30-küni, yeni aldimizdiki seyshenbe küni inistitutta may boyaq resim körgezmisi achidiken. eger wetendiki qiziqidighan dostliringlar bolsa xewerlendürüp qoyghan bolsanglar, bekmu xosh bolghan bolattim. bu uning üchün nahayti bir yaxshi qollash bolatti. ishqilip bu inimning rastinla talanti bar, likin resim kespining uyghur jem'itide kishilerning diqqitini bek tartalmasliqtek ehwal, uni sel ümidsizlendürüp qoyghandek qilidu... shundaqtimu uning ümidsizlenmey, kelgüside bir meshhor ressam bolop chiqishini téleymen.

töwende qismen may boyaq resimliring körünishliri:
sol terep pestikisi manga bek yarap ketti, hazirche ming som baha qoyup qoydum, ashidighan adem bolmisa bu mining boldi:-)



bu resimde bir xil ghiribliq sezdem...



bular biz bilen yene qanchilik bille bolar, yene adem kiliwerse, münggizini kisip, soyup yep tügitip bolidighini iniq...



oghuzxan riwayiti isinglardidu



ressam terjimihali:
Jaliddin Tursunjan,
ili wilayiti mongghulküre nahyiside tughulghan, bashlanghuch we ottura mektepni shu yerde oqughan. atisining tesiride besh perzentning hemmisi ishtin siritqi ressam bolop yitiship chiqqan. ata-anisining qollishi we ilhamlandurushi arqisida jalaliddin ressamliq kespide oqush pursitige ige bolop, nechche yilliq halal emgiki bilen öz qiziqishini kespileshtürelidi. inisi Subhi hazir qarluq terbiylesh merkizide kompyutirda süret layhilesh üginiwatidu.


Jun 11, 2009

weten, chirayliqtur hemme nersisi......

weten---neqeder bir yiqimliq söz disingizchu... buningdek wezini ighir, mezmoni mol ikkinchi bir sözni tipish asan bolmisa kérek. Weten nime? u ata-animizning, dost-qirindashlirimizning ghuwa simayisi; u tunji söyginimizning alwun kölenggüsi; u tektimakandiki ezan awazi; u tengritagh, altay boyliridiki chöp puraqliri; u yargholdiki qedimi sheherning qizghuch renggi; u kindék qinimiz tökülgen jay... meyli qanchilik iniqlima bireyli, tilimiz yenila “weten” bilen teng urghup chiqqan issiq qinimizni ipadileshke amalsiz!

ata-anisidin ayrilip baqmighan adem ata-anining qedrini chüshenmigendek, wetennimu wetendin ayrilip baqmighan adem heqqi chüshenmeydiken. wetenning nimilikini tunji qitim kuligha barghanda bir his qilghan. likin u chaghda etrapimda yene qirindashlirim bar idi, leghmen sighinsaq uyghurlaning ashxanilir bar idi. shundaqtimu bir yilni ming teslikte toshquzup yurtqa qayttuq, poyiz qumulgha az qalghanda, bir eski tamgha yizilghan qumul digen uyghurche xetni körüp shundaq bir hayajangha chömgen iduq. hazir yat elde, mendin bashqa birmu uyghur bolmighan sheherde wetenning nimilikini xuddi adil tuniyazning qeshqerdiki " yer-shari " namliq shi'iridikidek his qilimen, nimidigen isil yizilghan shi'ir, her bir quri xuddi biri yürükümni yirip oqup biriwatqandek...


qeshqerdiki yer shari namliq dastandin parche

adil tuniyaz
... ...

‫qushlar‬
‫.wetensiz qushlar‬
‫.pesillerge weten dep yighlar‬
‫.sersan shamal kötürüp yürer‬
‫.ghazingini öz wetinining‬
‫.ghéripliqtek‬
‫.égiz bina‬
‫.qoshna öydiki adem‬
‫.tam‬
‫.ikkinichi qétimliq örp-adet‬
‫,toy‬
‫,natonush depne murasimi‬
‫.qushlarning yéshi‬
‫.eynek ghéripliq‬
‫.qol yetmes ishik‬
‫.karwat‬
‫.qachqan uyqu‬
‫ochuq dérizidiki‬
‫ap'aq sanggilap turghan‬
‫.wetenning muzlighan qoli‬
‫.ghem tolghan küldan‬
‫.ayropilan‬
‫,déngiz‬
‫.qushlarning yéshi‬
hemme yerde yat adem‬
‫,meyli tur parizhning güzili bilen‬
‫.yenila özungning emestek külkeng‬
‫.esleysen nem qilip qolyaghliqingni‬
‫,wetende derdingmu özüngning derdi‬
‫.wetende yighangmu öz tiling bilen‬
‫-mélyun bop ketkin beribir yerlik‬
‫.qelender aldida bir kepengmu yoq‬
‫.her kim baqalaydu közüngge soghuq‬
‫,meyli sen sharap ich altun qedehte‬
‫bir köpük chiqsila üstige leylep‬
‫.oqusang yézilghan weten digen xet‬
‫bérlin asminida körisen her kech‬
‫.jimiki yultuzdin uyghur közini‬
‫muqeddes büwi meryem chirkawi‬
‫körüner sen ösken tar kochidiki‬
‫.kichik bir meschittek uyghurung salghan‬
‫,hej qilip mekkige barsang nawada‬
‫.tuyular yurtungda qalghandek xuda‬
‫,mubada dozaxta bolsimu weten‬
‫.menggü bir muhajir jennetkimu sen‬
‫weten, ih weten‬
‫,chirayliqtur hemme nersisi‬
‫.chirayliqtur uning qayghusimu hem‬
‫,göherdur, alimdur, xushpuraq güldur‬
‫.weten dalisida körgen tong tizek‬
‫,eysadur, musadur yurtung adimi‬
‫.yat yurtta tughqanmu tuyulmas dosttek‬
‫wetende bir natonush bal‬a
‫yügürüp ötken bolsa aldingdin‬
‫.yüz yildimu chiqmas yadingdin‬
‫tillap salghan bolsang ilgiri‬
öz élingde öz tilingda öz;‬
‫tapalmaysen dunyada hazir‬
‫.shu tildinmu güzelrek bir söz‬
‫shé'irini oqusang bezen‬
gézitlerdin paz ya tagornin;‬
‫,tétimaydu sanga u qilche
‫.öz yurtungda éytqan qoshaqche
‫uzatqanda ezra'il bir kün‬
‫,deste tizip ölüm gülidin‬
‫.sen özüngge toquysen kipen‬
‫.wetendiki xiyallar bilen‬
‫yat tupraqta kömülgende sen‬
‫...kömülidu qelbingge weten‬
‫séghinghanda qeshqerni‬
‫chet'eldiki her bir muhajir‬
.shundaq yazar xet yazsa axir

... ...

Jun 5, 2009

Forum of Uyghur students in Germany / girmaniyediki uyghur oqughuchilar munbiri

girmanyede oquwatqan we xizmet qilwatqan uyghurlarning shundaqla wetendiki qirindashlar bilen öz-ara alaqilishishi we pikir almashturushigha qolayliq boloshi üchün töwendiki adrista munber quruldi, qedem teshrip qilishinglarni hem qollap qowetlishinglarni soraymiz!

munber adrisi:

éhtiramlar bilen,
BK


Above is a forum link of Uyghur students in Germany!

Jan 6, 2009

قايسى CPU ياخشى، AMD 64 بىتلىقمۇ ياكى ئىنتىل
قوشنېگىزلىكمۇ؟



ھازىر بازاردا كۆپىنچە ئىككى خىللا CPU ئۇچرايدۇ. بىرى ئىنتىل شىركېتىنىڭ، يەنە بىرى AMD شىركېتىنىڭ. تەبئىكى، كومپۇتېر سېتۋىلىشتا قايسى خىلدىكىسىنىڭ ئىقتىدارى ياخشى ھەم باھاسى ئەرزان دىگەن سۇئالغا دۇچ كىلىسىز. بىر مۇنچە تور بەتلەرنى ھەم بۇ ھەقتىكى مۇنازىرىلەرنى كۆرگەندىن كىيىنكى يەكۈن تۆۋەندىكىدەك بولدى:

ئوخشىشىپ كىتىدىغان ئىقتىداردىكى CPU غا نىسبەتەن ئىيتقاندا AMD نىڭ مەھسۇلاتلىرى بىردەك ئىنتىلدىن ئەرزان بولغان، ھىچبولمىغاندا ھازىرچە شۇنداق.

ئىقتىدارىنى ئىلىپ ئىيتقاندا، مەيلى سۈرەت بىر تەرەپ قىلىش، كودلاش تېزلىكى، ئۇيۇن ئويناش ياكى ھىسابلاش جەھەتتە بولسۇن، AMD نىڭ CPU مەھسۇلاتلىرى بىردەك ئىنتىلدىن ئۈستۈن تۇرغان. ئىنتىل پەقەت بىر قىتىمدا كۆپ مەشغۇلات قىلىشتا ئازراق ئۈستۈنلۈكتە تۇرغان. دېمەك ھازىرقى بازاردا، باھا ۋە ئىقتىدار جەھەتتە AMD ئۆزىنىڭ ئەۋزەللىكىنى نامايەن قىلىپ ئىنتىل بىلەن تىركىشىپ تۇرۋاتقان بىردىن-بىر شىركەت بولوپ قالدى.

يىڭى چىققان AMD Athlon 64 X2 مەركىزى بىر تەرەپ قىلغۇچ 64 بىتلىق بولوپلا قالماي يەنە قوش نىگىزلىك. بۇنىڭغا قارىتا ئىنتىل Core 2 Duo نى چىقاردى، دىيىشىچە 64 بىتلىقنى قوللايدىكەن. لىكىن باھادا ھازىرچە يەنىلا AMD نىڭ ئەرزانكەن.

لىكىن مۇتلەق كۆپ ساندىكى كىشىلەر ۋىندوۋس سىستىمىسىنى ئىشلىتىدۇ، گەرچە ۋىندوۋس ئۆزىنىڭ ۋىندوۋس 64 بىتلىق نۇسخىسىنى چىقارغان بولسىمۇ بۇ سىستىما تىخى مۇكەممەللەشمىدى. دېمەك سىز 64 بىتلىق CPU ئىشلىتىپ ۋىندوۋسنىڭ 32 بىتلىق سىستىما نۇسخىسىدا ئىشلىسىڭز 64 بىتلىق CPU نىڭ ئەۋزەللىكىنى تازا كۆرەلمەيسىز. بۇنىڭ ئۈچۈن لىنۇكس سىستىمىسى ئەڭ ياخشى تاللاش بولىدۇ.

پايدىلىنىلغان ماتېرياللارنى تۆۋەندىكى ئادرىسىتىن كۆرۈڭ:
[1]
[2]
[3]